W niedzielę, 17 października 2021 r., podczas Mszy świętej w Bazylice Archikatedralnej w Przemyślu zainaugurowano uroczyście diecezjalny etap powszechnego Synodu Biskupów ogłoszonego przez papieża Franciszka. Eucharystii przewodniczył abp Adam Szal, metropolita przemyski.

We wstępie do wspólnej modlitwy Pasterz archidiecezji przemyskiej zaznaczył, że to zgromadzenie liturgiczne ma szczególny wymiar przez pryzmat pamiątki zmartwychwstania Pańskiego, ale tez przez rozpoczynający się w Kościele Synod Biskupów. – Chcemy modlić się o to, aby to święte zgromadzenie Ludu Bożego przyniosło dobre owoce w skali Kościoła Powszechnego i w skali naszej ojczyzny, naszej archidiecezji. Stańmy w pokorze przed Panem Bogiem przyzywając Jego pomocy, Jego łaski i światła Ducha Świętego – powiedział hierarcha.

W homilii abp Szal nawiązując do Liturgii Słowa przypominał, że wszyscy są wezwani do postawy służby, o czym przypomina ciągle papież Franciszek. – Papież zachęca nas do postawy do służby Kościołowi, do służby zbawieniu – powiedział. Ta postawa odnosi się także do rozpoczynającego się Synodu Biskupów.

Kaznodzieja wyjaśniał zebranym w Archikatedrze, jak i łączącym się za pośrednictwem transmisji Radia FARA czym jest Synod Biskupów. – To instytucja doradcza w Kościele Katolickim – powiedział arcybiskup, a dalej parafrazował kan. 342 Kodeksu Prawa Kanonicznego stanowiący szczegółowo o tej instytucji. – Synod Biskupów jest zebraniem biskupów, wybranych z różnych regionów świata, w celu omówienia zagadnień związanych z życiem Kościoła, z działalnością Kościoła. A celem każdego synodu jest wzbudzenie świadomości przynależności do Kościoła, ale także łączności z papieżem. Celem synodu jest także omówienie najważniejszych problemów, z którymi spotyka się Kościół w czasach współczesnych – wyjaśniał metropolita przemyski i zaznaczył również, że synod nie jest parlamentem, który podejmuje jakieś ustawy lub decyduje o najbliższych wydarzeniach, bo w obradach synodu głos decydujący pozostaje tylko w gestii papieża.

Abp Szal odwołał się także do ostatniej wizyty „ad limina Apostolorum”, w której uczestniczyli polscy biskupi. – Namiestnik Chrystusowy mówił, że bardzo ważne jest to abyśmy w ramach obrad synodu odwoływali się do działania Ducha Świętego – powiedział hierarcha. – To Duch Święty, jak mówi papież Franciszek, daje nam łaskę, abyśmy razem szli naprzód. Abyśmy słuchali siebie nawzajem i abyśmy rozpoczęli rozeznawania naszych czasów jednocząc się z wysiłkami i pragnieniem ludzkości – dodał.

Kluczowe dla papieża Franciszka są także trzy słowa związane z synodem: komunia, uczestnictwo i misja. – Według papieża Franciszka, synod to okazja, żeby stać się Kościołem słuchania, aby słuchać przede wszystkim Ducha Świętego poświęcając wiele czasu na modlitwę, na adorację, na przyzywanie Jego pomocy, Jego natchnienia po to, abyśmy doświadczyli tego, co papież Franciszek określa „jest bliskością, współczuciem i czułością we współczesnym świecie – przypomniał kaznodzieja.

Na zakończenie abp Adam Szal zadał wszystkim kluczowe pytanie: co to znaczy być Kościołem i jak dobrze przeżyć synod? – Być Kościołem to znaczy odczuć bliskość z Panem Bogiem i z ludźmi To być wspólnotą pełną współczucia i bliskości, wspólnotą nie odgradzającą się od wyzwań jakie niesie ze sobą życie – odpowiadał metropolita przemyski. – Być w synodzie to znaczy brać na siebie odpowiedzialność za problemy naszych czasów. Być we wspólnocie Kościoła to znaczy starać się leczyć rany, których doświadcza kościół także we współczesnym świecie – dodał.

Hierarcha wyjaśnił, że dziś rozpoczyna się pierwszy etap Synodu Biskupów w diecezji. – Zostanie powołany zespół synodalny w ramach archidiecezji, ale także w poszczególnych wspólnotach parafialnych, których celem będzie dotarcie do pielgrzymującego Kościoła – zapowiedział.

Od 17 października nastąpiło rozpoczęcie prac w Kościołach lokalnych. Z materiałów opracowanych w diecezjach poszczególne krajowe konferencje episkopatów przygotują syntezy, które zostaną przesłane do sekretariatu Synodu Biskupiego. Do września 2022 roku zostanie opracowany pierwszy dokument roboczy, który będzie podstawą do prac na poziomie kontynentalnym. Owocem tego etapu mają być dokumenty opracowane do marca 2023 r.

Będą one podstawą rozmowy papieża z biskupami podczas Zgromadzenia Synodu Biskupów w Rzymie w październiku 2023 roku. Zgodnie z założeniami kluczowy ma być etap realizacji, czyli „promowanie nowego stylu przeżywania komunii, uczestnictwa i misji Kościoła”.

W dniach 9-10 października w Rzymie papież Franciszek uroczyście otworzył XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów odbywające się pod hasłem „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja”.