„Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych”
29 maja zakończyliśmy na antenie Radia FARA emisję cyklu audycji „Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych”, w których Magdalena Kapuścińska i Anna Trawka przybliżały historię Zbrodni Katyńskiej, dokonanej przez NKWD wiosną 1940 roku na polskich jeńcach wojennych. Ostatnia audycja stała się okazją do przybliżenia wspomnień Henryka Troszczyńskiego – jednego ze świadków odkrycia masowych grobów w Katyniu oraz ostatnich zapisków ofiar Zbrodni. Mogliśmy też usłyszeć fragmenty listów z obozów, korespondencji od bliskich znalezionej podczas ekshumacji oraz wspomnień Stanisława Swianiewicza, który jako jedyny został wycofany z transportu śmierci. Głosu ofiarom Zbrodni Katyńskiej, ich bliskim i strażnikom pamięci użyczyli: Roksana Gleszczyńska, Aleksandra Janik, Weronika Trawka, Mateusz Bester, Jan Kochman i Wojciech Trawka.
„Tylko guziki nieugięte, przetrwały śmierć świadkowie zbrodni” – pisał Zbigniew Herbert w wierszu, który dedykował stryjowi, kapitanowi Edwardowi Herbertowi – jednej z co najmniej 21 tysięcy 768 ofiar Zbrodni Katyńskiej, jeńców wojennych, o których świat miał zapomnieć. Dziś jednak – 80 lat później – pamięć o Polakach zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Miednoje jest wciąż żywa. Zginęli za to, że byli Polakami i służyli swojej Ojczyźnie.
W myśl słów ks. Jana Twardowskiego: „Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych” w kwietniu i maju w „Migawkach kultury” Magdalena Kapuścińska i Anna Trawka przybliżały słuchaczom sylwetki bohaterów – ofiar Zbrodni Katyńskiej, szczególnie tych pochodzących z podkarpackiej ziemi. Audycje stały się też okazją, by pokazać, że pamięć o Polakach zamordowanych przez NKWD jest wciąż żywa i obecna, także w poezji i muzyce.
Pierwsza audycja, wyemitowana 10 kwietnia, przybliżała genezę i przebieg Zbrodni Katyńskiej oraz okoliczności jej odkrycia. Stała się też okazją do przedstawienia sylwetek Józefa Barana i Józefa Bilczewskiego.
17 kwietnia mogliśmy poznać sylwetki Stefana Zabielskiego, Bronisława Górskiego, Jana Mazanka i Antoniego Szpunara. Życiorysy bohaterów przedstawione 10 i 17 kwietnia zostały zaczerpnięte m.in. ze strony internetowej Gminy Łańcut.
24 kwietnia audycja została poświęcona wyjątkowym jeńcom – kapelanom wojskowym wielu wyzwań, którzy towarzyszyli polskim żołnierzom na froncie, a później w niewoli i razem z nimi zostali zamordowani. Przywołane życiorysy kapelanów katyńskich pochodzą z Biuletynu wydanego 16 czerwca 2018 roku w Warszawie przez Stowarzyszenie Pamięć Kapelanów Katyńskich. Audycja była też okazją do przybliżenia wizerunku Matki Bożej Katyńskiej oraz wizerunków maryjnych, które powstały w obozie w Kozielsku.
1 maja bohaterami audycji stali się Janina Lewandowska – jedyna kobieta-żołnierz zamordowana w Katyniu oraz Zdzisław Peszkowski – więzień obozu w Kozielsku, żołnierz Armii generała Andersa, a później kapłan i kapelan Rodzin Katyńskich.
8 maja mogliśmy poznać ofiary Zbrodni Katyńskiej związane z ziemią łańcucką, których biogramy znajdują się w Słowniku na stronie internetowej Starostwa Powiatowego w Łańcucie. Byli to: Władysław Ciekot, Kazimierz Czyżewski, Franciszek Dec, Stanisław Dziubek, Antoni Fleszar, Izydor Golenia, Roman Grodzicki – Łada, Andrzej Jarosz, Franciszek Michnar, Karol Ogrodnicki i Franciszek Peszek.
22 maja poznaliśmy życiorysy kolejnych ofiar Zbrodni Katyńskiej, które pochodziły z Podkarpacia: Gustawa Baumfelda, Zbigniewa Cichobłazińskiego, Stefana Zycha, Zdzisława Rajchla, Edwarda Kwitowskiego, Stanisława Kuklę i Kazimierza Dzierżyńskiego. Pełna lista mieszkańców Podkarpacia zamordowanych przez NKWD w Katyniu, Kalininie (obecnym Twerze), Charkowie, Kijowie, Mińsku i innych miejscach kaźni znajduje się na portalu: korso24.pl
Wiersze zawarte w audycjach recytowali Mateusz Bester i Jan Kochman, uczniowie Zespołu Szkół im. Tadeusza Kościuszki w Wysokiej, a audycjom towarzyszyły poniższe utwory: