PRZEMYŚL: 101. rocznica walk „Przemyskich Orląt”
W dniu 11 listopada 1918 roku rozpoczął się ostateczny bój o Przemyśl, w którym istotną rolę odegrali żołnierze „kompanii studenckiej” czyli Przemyskie Orlęta. W jej skład wchodzili uczniowie przemyskich szkół, w tym głównie Gimnazjum Polskiego na Zasaniu, Krajowej Szkoły Kupieckiej oraz Gimnazjum Polskiego nr 1.
Niestety w pierwszych dniach grudnia 1918 roku oddziałom ukraińskim ponownie udało się zagrozić bezpośrednio samemu miastu. Żołnierze ukraińscy zajęli stanowiska na linii wzgórz pomiędzy Nehrybką i Hermanowicami. Działa ukraińskie ostrzeliwały bezpośrednio samo centrum miasta ze stanowisk we wsi Grochowce, a więc zaledwie kilka kilometrów od starówki przemyskiej.
11 grudnia grupa wojsk polskich pod dowództwem gen. Zygmunta Zielińskiego, ostatniego komendanta legionów, rozpoczęła uderzenie, którego celem było odrzucenie sił wroga i likwidacja zagrożenia samego Przemyśla. W dniu 13 grudnia doszło do krwawej bitwy pod Niżankowicami, w której śmierć poniosło dziesięciu gimnazjalistów z Przemyśla, służących w 10 p.p.(zmiana numeracji pułku na 37 p.p. nastąpiła dopiero 25 lutego 1919 r.).
W dniu tym bohaterską śmierć poniosła Irena Benstchówna, która nie tylko niosła pomoc rannym kolegom, lecz również brała bezpośredni udział w walkach. Jej zbezczeszczone nagie ciało znaleziono na pobojowisku. Pochowano ją w dniu 18 grudnia 1918 roku na cmentarzu przy ul. Słowackiego, tuż obok swoich współtowarzyszy broni –„Przemyskich Orląt”, których uroczysty pogrzeb odbył się dzień wcześniej. To aktualnie jest miejsce czci i kultu lokalnych bohaterów walki o wolność.
Łukasz Sztolf
