DIOC 6 – Duchowość a psychika
Rozwój duchowy i psychiczny to dwa potężne fundamenty w życiu człowieka. Na przestrzeni lat pojawiała się często różnica pomiędzy życiem duchowym i psychiką człowieka. Eksperci dwóch dziedzin zdawali się swoją stawiać wyżej od drugiej co nie pomagało w konstruktywnym dialogu. Zawiłości i złożoność tematu często rodziły nieufność, a czasem skutkowały nawet rezygnacją z głębszego poznania zarówno jednego lub drugiego zagadnienia, co największą szkodę przynosi samemu człowiekowi. Oczywiście nauka powinna się rozwijać i konieczna jest pewna autonomia, lecz wzajemna akceptacja i wzajemne poszanowanie jest konieczne dla dobra człowieka.
Chyba najmocniej można zauważyć jak została pokonana niechęć Kościoła do współczesnej psychologii na Soborze Watykańskim II. To właśnie to powszechne zgromadzenie w swoich dokumentach wielokrotnie nawiązuje do psychologii jako nauki, która pomaga człowiekowi w lepszym poznaniu siebie oraz wspiera go w jego misji i posłudze na rzecz bliźnich (KDK 4). Sobór zauważa, że „w pracy duszpasterskiej należy stosować nie tylko zasady teologiczne, lecz także zdobycze nauk świeckich, zwłaszcza psychologii”, by wiernych prowadzić do dojrzalszego życia wiary (KDK 62). Dokumenty soborowe podkreślają także potrzebę zastosowania osiągnięć „zdrowiej psychologii” w osobistej oraz duszpasterskiej formacji księży. Winno się ich pouczać, w jaki sposób mogą w pracy pasterskiej korzystać z pomocy psychologii (DFK 3. 20). Nie trudno więc zauważyć, że współczesne nauczanie Kościoła nie jest wrogo nastawione ani do psychologii, ani też do jej osiągnięć; wręcz odwrotnie szczerze poleca wiernym korzystanie z niej.
Sobór w swoich dokumentach zaznacza bardzo ważne stwierdzenie zdrowej psychologii. Co znaczy zdrowa psychologia? Można powiedzieć że to taka, która nie chce utożsamiać się z religią, moralnością czy też duchowością. Oczywiste jasnym jest to, że człowiek nie chce korzystać z psychologii która przekracza swoje kompetencje, która duchowość, religijność człowieka zamyka jedynie w swojego rodzaju procesach psychicznych. Z drugiej strony kładziony jest nacisk na to aby także właściwie rozwijać sferę duchową człowieka. Sobór postuluje, aby chrześcijańskie zasady formacji, wychowania i duszpasterstwa były „uzupełniane nowymi osiągnięciami zdrowej psychologii i pedagogiki” (DFK 11). I tu kolejny raz okazuje się jak ważnym jest to, aby życie duchowe i zdrowie psychiczne współdziałały dla dobra człowieka. Tym właśnie zajmuje się Droga Integralnej Odnowy Człowieka Via Reginae, nowatorski projekt pomocy środowiskowej skupiony na profilaktyce. Głównym jego zadaniem jest pomoc ludziom zmagającym się z problemami natury psychologicznej i duchowej, jednak holistyczne podejście opracowywane przez ekspertów celować ma w każdy z najważniejszych aspektów rozwoju człowieka.
Droga Integralnej Odnowy Człowieka Via Reginae skupia się wokół 7 filarów dotyczących 7 dziedzin życia: duchowość, psychika, fizyczność, kultura, edukacja, rodzina, praca. Pierwsze dwa mają ogromne znaczenie poprzez swoją wzajemną więź. I to ma się dokonywać dzięki wspomnianemu projektowi. Obecnie opracowano program skupiony na pierwszych trzech filarach, ale w przyszłości ma być on rozwinięty o pozostałe cztery. W jego ramach specjaliści odpowiedzialni będą za wsparcie psychoedukacyjne dotyczące regeneracji duchowej i psychicznej, budzenia trwałych pozytywnych emocji i relacji międzyludzkich, wykorzystywania bogactw przyrody i przestrzeni jako elementów pobudzających do poszukiwania siebie, atrakcji przyrodniczych i dziedzictwa kulturowego sprzyjającego przeżywaniu duchowych i mistycznych uniesień i wrażeń. Ważne jest, aby w tym przypadku: duchowny i terapeuta, przy całej różnicy ich pracy oraz zadań, jakie sobie stawiają, posługują się w swojej pracy jednym narzędziem: osobistym życiem. Ani terapeuta, ani też duchowny nie przekaże drugiemu człowiekowi, któremu pomaga, tego, czego sam nie rozumie i nie posiada. Nie tylko więc duchowny wobec wiernych, ale i terapeuta w stosunku do swoich klientów pełni rolę świadka.
W tym temacie zapraszamy do wysłuchania prelekcji, którą ks. Prał. Marian Rajchel wygłosił 9 września podczas konferencji w Jarosławskim Opactwie.
Koncepcja realizowana jest w ramach projektu „Droga Integralnej Odnowy Człowieka Via Reginae” finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Program Interreg V-A Polska – Słowacja 2014-2020 rezultatem czego będzie transgraniczny markowy produkt turystyczno-pielgrzymkowy oparty na wschodnich i zachodnich tradycjach chrześcijańskich.
Zapraszamy do wysłuchania audycji opowiadającej o Drodze Integralnej Odnowy Człowieka, a więcej szczegółów znaleźć można na stronie internetowej projektu www.dioc.pl.
Wyłączną odpowiedzialność za zawartość niniejszej publikacji ponoszą jej autorzy i nie może być ona utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Unii Europejskiej.
Publikacja opracowana w ramach mikroprojektu finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020.
