Eucharystia pod przew. abpa Adama Szala, Przemyśl – Bazylika Archikatedralna, 25 listopada 2018 r., fot. ks. Piotr Czarniecki

W niedzielę, 25 listopada 2018 r., w Przemyślu odbyły się obchody 550-lecia Parlamentaryzmu Rzeczypospolitej. Wydarzenie rozpoczęło się uroczystą Mszą Świętą w Archikatedrze Przemyskiej. Eucharystii przewodniczył Metropolita Przemyski, abp Adam Szal. W słowie wstępnym wskazał najpierw na przeżywaną w tym dniu uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata, a następnie przypomniał aktualne rocznice związane z przeżywanym rokiem 2018.

Homilię wygłosił ks. dr Waldemar Janiga, dyrektor Wydziału Nauki Katolickiej Kurii Metropolitalnej w Przemyślu. Przybliżył w niej  polskie tradycje parlamentarne oraz dwie postacie związane z Przemyślem, a mające wpływ na początki polskiego parlamentaryzmu: Andrzeja Maksymiliana Fredrę oraz bpa Andrzeja Trzebickiego. Na koniec podał pięć cennych refleksji odnoszących się do współczesnego stanu naszego Narodu. – Pomyślmy, jakże wielką wartością w królestwie Bożym jest prawda, skoro dla niej Jezus przyszedł na ziemię, trudził się, głosząc ją, w końcu dla niej cierpiał i umarł na krzyżu. Dzisiaj, drodzy bracia i siostry, Polska płaci naprawdę wysoką cenę za świadectwo dawane prawdzie – podkreślił z mocą kaznodzieja. Zwrócił też uwagę na wielką rolę duchownych w życiu naszej Ojczyzny.

Obchody 550-lecia Parlamentaryzmu Rzeczypospolitej - EUCHARYSTIA - słowo wprowadzenia - abp Adam Szal, Metropolita Przemyski
nie, 25 Lis 2018  ·  784,8 KB  ·  PLIK ARCHIWALNY.
Przemyśl - Bazylika Archikatedralna, 25 listopada 2018 r.
Obchody 550-lecia Parlamentaryzmu Rzeczypospolitej - EUCHARYSTIA - homilia - ks. dr Waldemar Janiga, dyrektor Wydziału Nauki Katolickiej Kurii Metropolitalnej w Przemyślu
nie, 25 Lis 2018  ·  8,1 MB  ·  PLIK ARCHIWALNY.
Przemyśl - Bazylika Archikatedralna, 25 listopada 2018 r.
Obchody 550-lecia Parlamentaryzmu Rzeczypospolitej - EUCHARYSTIA - podziękowanie - ks. prał. Mieczysław Rusin, proboszcz parafii archikatedralnej w Przemyślu
nie, 25 Lis 2018  ·  458,4 KB  ·  PLIK ARCHIWALNY.
Przemyśl - Bazylika Archikatedralna, 25 listopada 2018 r.
Obchody 550-lecia Parlamentaryzmu Rzeczypospolitej - EUCHARYSTIA - podziękowanie - abp Adam Szal, Metropolita Przemyski
nie, 25 Lis 2018  ·  1,4 MB  ·  PLIK ARCHIWALNY.
Przemyśl - Bazylika Archikatedralna, 25 listopada 2018 r.

Po Mszy Świętej Marszałek Sejmu RP, Marek Kuchciński, złożył kwiaty w kościele pod wezwaniem Świętego Antoniego z Padwy przy tablicy upamiętniającej Andrzeja Maksymiliana Fredrę, marszałka Sejmu z 1652 roku.

Przemówienie Marszałka Sejmu RP na rozp. Sympozjum Naukowego, Przemyśl-MNZP, 25 listopada 2018 r., sejm.gov.pl

Główną część przemyskich obchodów 550-lecia Parlamentaryzmu Rzeczypospolitej stanowiła konferencja naukowa „Przedstawiciele ziemi przemyskiej w życiu parlamentarnym Rzeczypospolitej”, która odbyła się w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej. Zaproszeni naukowcy rozmawiali m.in. o znaczeniu XVII-wiecznej myśli politycznej dla tożsamości narodowej Polaków, reprezentacji parlamentarnej ziemi przemyskiej w czasach saskich czy parlamentaryzmie epoki stanisławowskiej. Słowo wstępne do konferencji wygłosili: Jan Jarosz, dyrektor Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, i dr hab. Dariusz Kupisz z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Uroczystego otwarcia konferencji dokonał Marszałek Sejmu RP. W swym przemówieniu przypomniał najpierw w skrócie historię polskiego parlamentaryzmu i zwrócił uwagę na to, jaką nowością był on pół tysiąclecia temu. Wskazał także na to, co działo się w tej dziedzinie na ziemi przemyskiej i wspomniał ważnych polityków pochodzących z tego regionu.

Obchody 550-lecia Parlamentaryzmu Rzeczypospolitej - KONFERENCJA NAUKOWA - przemówienie - Marek Kuchciński, Marszałek Sejmu RP
nie, 25 Lis 2018  ·  2,8 MB  ·  PLIK ARCHIWALNY.
Przemyśl - Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, 25 listopada 2018 r.

Podczas konferencji  można było wysłuchać następujących prelekcji:

  • prof. dr hab. Zbigniew Rau (Uniwersytet Łódzki) mówił o „Znaczeniu siedemnastowiecznej myśli politycznej dla tożsamości narodowej Polaków”;
  • dr Marek Tracz-Tryniecki (Uniwersytet Łódzki) – o „Udziale Andrzeja Maksymiliana Fredry na pierwszym sejmie 1652 r. w świetle ostatnich badań”;
  • dr Lucjan Fac (przedstawiciel Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej) pokazał „Ziemię przemyska w strukturach Rzeczypospolitej XVII w.”.

Następnie, po części przeznaczonej na dyskusję:

  • mgr Justyna Gałuszka (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) mówiła o „Aktywności parlamentarnej przedstawicieli rodziny Herburtów”
  • dr Jan Musiał (Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu) podjął temat: „Myśl polityczna Stanisława Orzechowskiego”;
  • dr Andrzej Król (Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu) – „Sejmiki przedsejmowe w Sądowej Wiszni w XVII w.”;
  • dr hab. Wiesław Bondyra (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) przybliżył „Reprezentację parlamentarną ziemi przemyskiej w czasach saskich”;
  • i dr hab. Adam Perłakowski (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) wygłosił referat pt. „Parlamentaryzm epoki stanisławowskiej – nowa jakość czy twórcza kontynuacja?”.

Koncert Pieśni Niepodległej od Sarmacji do Legionów, Przemyśl-CK, 25 listopada 2018 r., fot. ks. Piotr Czarniecki

Zwieńczeniem przemyskich obchodów 550-lecia parlamentaryzmu Rzeczypospolitej był „Koncert Pieśni Niepodległej od Sarmacji do Legionów” w wykonaniu dr. hab. Jacka Kowalskiego wraz z zespołem Monogramista JK. Występ, połączony ze wspólnym śpiewaniem pieśni patriotycznych, odbył się w Centrum Kulturalnym w Przemyślu.