Sanktuarium Męki Pańskiej i Matki Bożej Kalwaryjskiej 3 maja 2018 r. będzie obchodziło 350 lat swojego istnienia. Na przestrzeni wieków Kalwaria Pacławska mocno wpisała się w dzieje regionu. Była ona i jest ważnym centrum duchowym dla południowo-wschodniej Polski, czego dowiedli prelegenci, podczas sympozjum naukowego, które odbyło się w dnia 1-2 maja 2018 r.

Zdaniem abpa Adama Szala, Metropolity Przemyskiego, franciszkanie na przestrzeni wieków podejmowali na terenie diecezji przemyskiej nowe i trudne wyzwania. Na początku głównym ich zadaniem było utrwalanie chrześcijaństwa na tych ziemiach. Rozwijali stowarzyszenia religijne i bractwa. Podczas zaborów podtrzymywali polskość, a w czasie komunizmu angażowali się w działalność niepodległościową. Prowadzili misje i rekolekcje parafialne, jeździli na zastępstwa. Zajmowali się katechizacją. Posługiwali w konfesjonale, rozwijali kult maryjny i Męki Pańskiej. Niewątpliwie, zgodnie z wolą fundatorów Kalwarii, rozwijanie kultu Męki Pańskiej zawsze miało pierwszoplanowe znaczenie dla zakonników, posługujących w tym miejscu.

„Centrum kultu stanowi misterium paschalne, czyli misterium męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Wszystko, co ma miejsce w Kalwarii, wiąże się z tym właśnie misterium (…). Taki cel mają tu liturgia, kazania, modlitwy, obecność zakonników, przybywających tu pielgrzymów i sam teren” – przekonywał o. Damian Synowiec z Krakowa. Tysiące pielgrzymów przyciąga cudowny obraz Matki Bożej, pochodzący z Kamieńca Podolskiego, przed którymi modlili się królowie: Jan Kazimierz i Jan III Sobieski oraz polscy książęta i hetmani, a 50 lat temu kard. Karol Wojtyła.

„Cuda i łaski doświadczone za przyczyną Pani Kalwaryjskiej zostały przedstawione w szeregu obrazków rozmieszczonych na ścianie i otaczających ołtarz. Do końca XVIII wieku zanotowano 50 różnych nadprzyrodzonych zdarzeń, dotyczących uzdrowienia osób nieuleczalnie chorych i umierających, uzdrowienia z ciężkiego kalectwa: przywrócenia wzroku, mowy, słuchu, władzy w kończynach, uzdrowienia osób chorych psychicznie i uwolnienia z opętania, przypadków nawróceń i wskrzeszenia umarłych” – wylicza dr Zofia Bator z Towarzystwa Miłośników Sztuki Sakralnej. „W dokumentacji przytaczane są daty i nazwiska osób, które doznały cudownego uzdrowienia, a wśród nich spotyka się nie tylko Polaków-katolików, lecz także przedstawicieli innych wyznań, religii i narodowości” – dodaje.

Najwięcej pątników do Kalwarii Pacławskiej przybywa podczas Wielkiego Odpustu (11 – 15 sierpnia), Odpustu Znalezienia Krzyża Świętego, Misterium Męki Pańskiej czy Franciszkańskiego Spotkania Młodych.

Zdaniem ks. prof. dr hab. Stanisława Nabywańca i doktoranta Mateusza Gieczaka fenomenem są „pielgrzymki zawodowe”: Podkarpacka Pielgrzymka Ruchów Trzeźwościowych, Podkarpacka Pielgrzymka Honorowych Dawców Krwi, Regionalna Pielgrzymka Straży Pożarnej, Archidiecezjalna Pielgrzymka Osób Niesłyszących, Pielgrzymka Leśników Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie, pielgrzymka podkarpackich motocyklistów, rekolekcje dla przewodników kalwaryjskich.

Socjolog o. prof. Andrzej Potocki zbadał, po co przybywają ludzie do Kalwarii Pacławskiej. Wśród nich wymienia: w celu skorzystania z szerzej zakrojonego, oferowanego przez sanktuarium programu duszpasterskiego; na znaczniejsze uroczystości kościelne; na prywatne dni skupienia (indywidualne rekolekcje) bądź wypoczynek; w celu skorzystania z kalwaryjskiej bazy noclegowo-gastronomicznej ułatwiające zorganizowanie turystycznego objazdu Podkarpacia oraz z chęci obejrzenia uznanego zabytku.

Historyk franciszkański o. prof. Zdzisław Gogola zwraca uwagę na jeszcze jeden bardzo ważny element w dziejach Kalwarii Pacławskiej. „W okresie 350 lat istnienia klasztoru kalwaryjskiego, trzy razy podejmowano wysiłki, aby uczynić go miejscem nowicjatu (rok próby dla kandydatów do zakonu – przyp. red.). Dwa pierwsze realizowane były w czasach rozbiorów Polski, trzeci rozpoczęto w stanie wojennym w 1982 roku, przeżył upadek komunizmu i funkcjonuje do dziś, w wolnej Polsce” – przypomniał zakonnik.

Uczestnicy sympozjum naukowego w ciągu dwóch dni wysłuchali czternastu referatów, które zostały wygłoszone przez następujące osoby:

  • ks. abp dr Adam Szal, Wkład franciszkanów w życie duszpasterskie diecezji przemyskiej
  • o. dr Damian Synowiec OFMConv., Fundacja  kalwaryjska -Sanktuarium pasyjne
  • ks. prof. dr hab. Stanisław Nabywaniec, Sanktuarium maryjne w Kalwarii Pacławskiej
  • ks. dr hab. Wacław Siwak, Kalwaryjski pogrzeb Matki Bożej w świetle teologicznej perspektywy
  • dr Zofia Bator, Ikonografia obrazu Matki Bożej Kalwaryjskiej      
  • ks. dr Marcin Kapłon, Parafia w Kalwarii Pacławskiej
  • o. prof. dr hab. Andrzej Potocki OP, Sanktuarium w Kalwarii Pacławskiej w realiach współczesności
  • o. dr hab. Zdzisław Gogola OFMConv., prof. UPJPII, Formacja początkowa – nowicjat
  • mgr Aleksander Busz, Architektura i sztuka  świątyni kalwaryjskiej
  • mgr o. Rafał Antoszczuk OFMConv.,  Rola i znaczenie Rodziny Tyszkowskich dla Kalwarii Pacławskiej
  • s. dr Lucyna Rąpała RM, Siostry Franciszkanki Rodziny Maryi w Kalwarii Pacławskiej
  • Anna Chodorska, Rola asyst w kulcie Matki Bożej Kalwaryjskiej
  • br. bakałarz Jan Hruszowiec OFMConv., Dom Pielgrzyma im. bł. Jakuba Strzemię w Kalwarii Pacławskiej
  • dr Bogusław Wójcik, Przykłady działań operacyjnych organów bezpieczeństwa państwa polskiego wobec franciszkanów i pielgrzymów w Kalwarii Pacławskiej w latach 1944-1989

W najbliższym czasu na stronie naszego radia zostaną umieszczone do odsłuchania wszystkie referaty wygłoszone podczas sympozjum naukowego.