W Przemyślu władze samorządowe, instytucje naukowe i kulturalne oraz mieszkańcy, w dniach 24-26 stycznia 2018 r., włączyli się w X Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

W dniach od 22-28 stycznia 2018 r. na Podkarpaciu odbywają się
X Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Jest to projekt zainicjowany przez Zakład Historii i Kultury Żydów w Instytucie Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego, skierowany do dzieci, młodzieży, nauczycieli, władz samorządowych oraz całego środowiska lokalnego, aby przypominać historię podkarpackich Żydów – ich życia, kultury oraz wkładu w rozwój regionu, ale też tragicznych losów z okresu II wojny światowej.

W Przemyślu obchody rozpoczęły się w środę, 24 stycznia 2018 r., uczczeniem pomordowanych Żydów z przemyskiego getta pod pomnikiem przy ul. Kopernika, w którym uczestniczyli przedstawiciele władz samorządowych na czele z zastępcą Prezydenta Miasta Przemyśla Grzegorzem Hayderem oraz członkowie rodzin żydowskich pochodzących z Przemyśla.

Kolejna część uroczystości miała miejsce w Archiwum Państwowym w Przemyślu. Rozpoczęła się ona otwarciem wystawy pt. Polscy żydowscy ocaleni z Holokaustu i Żydowska Szkoła Zawodowa „Masada” autorstwa Lei Dror Batalion.

Następnie, również w budynku przemyskiego Archiwum Państwowego odbyła się sesja naukowa pt. Historia i kultura Żydów przemyskich naszym wspólnym dziedzictwem. W czasie jej trwania wygłoszone zostały cztery referaty:

  • Dzieje i kultura przemyskich Żydów w historiografii – prof. Wacław Wierzbieniec z Uniwersytetu Rzeszowskiego,
  • Żydzi w życiu gospodarczym Przemyśla w okresie międzywojennym na podstawie materiałów archiwalnych zasobu Archiwum Państwowego w Przemyślu – Anna Nowak, dyrektor Archiwum Państwowego w Przemyślu,
  • Z kart historii mojej przemysko-dynowskiej rodziny – David Ringler,
  • Stefania i Helena Podgórskie – przemyskie Sprawiedliwe wśród Narodów Świata – Joanna Potaczek.
Dzieje i kultura przemyskich Żydów w historiografii – prof. Wacław Wierzbieniec
pon, 29 Sty 2018  ·  7,9 MB  ·  PLIK ARCHIWALNY.
X Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu - Archiwum Państwowe w Przemyślu, 24 stycznia 2018 r.
Żydzi w życiu gospodarczym Przemyśla w okresie międzywojennym na podstawie materiałów archiwalnych zasobu Archiwum Państwowego w Przemyślu – Anna Nowak
pon, 29 Sty 2018  ·  8,7 MB  ·  PLIK ARCHIWALNY.
X Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu - Archiwum Państwowe w Przemyślu, 24 stycznia 2018 r.
Stefania i Helena Podgórskie – przemyskie Sprawiedliwe wśród Narodów Świata – Joanna Potaczek
pon, 29 Sty 2018  ·  3,1 MB  ·  PLIK ARCHIWALNY.
X Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu - Archiwum Państwowe w Przemyślu, 24 stycznia 2018 r.

Ostatnim punktem pierwszego dnia uroczystości z okazji X Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w Przemyślu było zwiedzanie domu przy ul. Tatarskiej, w którym podczas okupacji niemieckiej Stefania i Helena Podgórskie ukrywały 13 Żydów.

fot. s. Paulina M. Januchta SFMI

25 stycznia, drugiego dnia obchodów w Przemyślu, w organizację uroczystości włączyła się Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Józefa Gwalberta Pawlikowskiego w Przemyślu. Tam odbyło się spotkanie, poświęcone dziejom przemyskich Żydów, na które zaproszeni zostali przede wszystkim uczniowie i nauczyciele przemyskich szkół.

W programie spotkania znalazły się następujące punkty:

  • Zarys historii Żydów w Przemyślu – Józefa Kostek ze Społecznego Komitetu Pamięci im. Mojżesza Schorra w Przemyślu,
  • Z kart historii mojej przemysko-dynowskiej rodziny – David Ringler,
  • Materialne i niematerialne ślady ludności żydowskiej w Przemyślu – film przygotowany przez uczniów ZSU-HiG w Przemyślu
  • Renia Spiegel – fragment programu TVP POLONIA
  • Przemyślanie ratujący Żydów w czasie zagłady – Katarzyna Kostecka z Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej,
  • Siostry Podgórskie – występ krasomówczy Remigiusza Maciewicza, ucznia klasy VI Zespołu Szkół w Ostrowie,
  • Fusia – opowieść o bohaterskich przemyślankach ratujących Żydów (teatrzyk Kamishibai) oraz prezentacja podsumowująca działania dotyczące historii Żydów przemyskich w Szkole Podstawowej nr 1 w Przemyślu  Monika Lach, nauczyciel bibliotekarz, koordynator szkolnych działań,
  • Moje dziedzictwo, moja podróż, mój Przemyśl – odczytanie fragmentów listu od Ani Bień do uczestników spotkania,
  • Historia i kultura przemyskich Żydów w plakacie – wystawa prac plastycznych uczniów SP nr 1 w Przemyślu.
Zarys historii Żydów w Przemyślu – Józefa Kostek
czw, 1 Lut 2018  ·  7,5 MB  ·  PLIK ARCHIWALNY.
Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w Przemyślu - Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Przemyślu, 25 stycznia 2018 r.
Przemyślanie ratujący Żydów w czasie zagłady – Katarzyna Kostecka
czw, 1 Lut 2018  ·  8,1 MB  ·  PLIK ARCHIWALNY.
Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w Przemyślu - Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Przemyślu, 25 stycznia 2018 r.
Siostry Podgórskie – występ krasomówczy Remigiusza Maciewicza
czw, 1 Lut 2018  ·  1,8 MB  ·  PLIK ARCHIWALNY.
Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w Przemyślu - Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Przemyślu, 25 stycznia 2018 r.
"Fusia" – opowiadanie Moniki Lach o bohaterskich przemyślankach ratujących Żydów, czyta Agnieszka Mazur
czw, 1 Lut 2018  ·  4,2 MB  ·  PLIK ARCHIWALNY.
Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w Przemyślu - Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Przemyślu, 25 stycznia 2018 r.

Ostatni dzień Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w Przemyślu zgromadził zainteresowanych na spotkaniu zatytułowanym Pomosty pamięci w siedzibie Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W programie spotkania znalazły się dwa punkty:

  • wykład pt. Judaika – odkrywanie znaczeń – Józefa Kostek, Społeczny Komitet Pamięci im. Mojżesza Schorra w Przemyślu,
  • wystawa fotograficzna pt. Ślady… – Józefa Kostek i Bożena Fortuna-Skibińska, Społeczny Komitet Pamięci im. Mojżesza Schorra w Przemyślu.
Pozostałe pliki audio pojawią się w najbliższym czasie.